Του Γιώργου Δημητρακόπουλου
Μία ακόμη σημαντική εξέλιξη στην υπόθεση της κατασκευής του αγωγού East Med σημειώθηκε τις τελευταίες ημέρες. Μετά την απόφαση της Ιταλίας να αναστείλει την κατασκευή του ιταλικού τμήματος του αγωγού και την ως εκ τούτου αδυναμία υπογραφής της τελικής Συμφωνίας κατά την προχθεσινή τριμερή συνάντηση Ελλάδας-Κύπρου –Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ, στην οποία όπως είναι γνωστό παρέστη και ο Aμερικανός Υπουργός Εξωτερικών κύριος Μ. Πομπέο και τις επιστολές διαμαρτυρίας της Κυβέρνησης του Λιβάνου προς το Ισραήλ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, και η Παλαιστινιακή Αρχή εξέφρασε τις επιφυλάξεις της για το όλο εγχείρημα.
Όπως αποκαλύπτει η ιστοσελίδα PRONEWS σε σημερινό αποκλειστικό δημοσίευμα της, ο Πρέσβης της Παλαιστινιακής Αρχής στην Αθήνα κύριος Μ. Τουμπάσι επέδωσε στον Υπουργό Εξωτερικών κύριο Γ. Κατρούγκαλο επιστολή διαμαρτυρίας του Παλαιστινίου ομολόγου του Δρ. Ρ. Μάλκι για την συμμετοχή της Ελλάδας στο εγχείρημα της κατασκευής του αγωγού East Med , στην οποία τονίζεται μεταξύ άλλων πρώτον ότι η τοποθέτηση θαλασσίων αγωγών μέσω των θαλασσίων ορίων τρίτης χώρας που δεν είναι συμβαλλόμενη στην σχετική συμφωνία, υπονομεύει τις προοπτικές ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή , δεύτερον ότι τα θαλάσσια σύνορα του Ισραήλ είναι αμφισβητούμενα σε μεγάλο βαθμό στη βόρεια και νότια πλευρά των θαλασσίων ζωνών του, τρίτον αν ο αγωγός διέλθει από τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες είτε της Παλαιστίνης είτε του Λιβάνου θα είναι παράνομος αν δεν έχει δοθεί η συγκατάθεση των δύο αυτών χωρών, και τέταρτον καλεί τις συμμετέχουσες χώρες να σεβαστούν τα θαλάσσια όρια και τις διεθνείς συμβάσεις κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του έργου και επαναλαμβάνει την αναγκαιότητα να συμπεριλαμβάνονται σε αυτό όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Είναι ενδιαφέρον ότι η επιστολή διαμαρτυρίας της Παλαιστινιακής Αρχής αναφέρεται και στο Λίβανο ,οι διπλωματικές αρχές του οποίου έστειλαν πριν από λίγες ημέρες επιστολές και προς το Ισραήλ και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση στις οποίες υπογραμμίζεται ότι, ο εν λόγω αγωγός δεν θα πρέπει να παραβιάζει τα θαλάσσια σύνορα του Λιβάνου. Η διαφωνία της χώρας με το Ισραήλ προέκυψε το 2011 όταν ο Λίβανος , μετά την οριοθέτηση της ΑΟΖ του Ισραήλ με την Κύπρο, ενώ το 2011 διένειμε ένα υπόμνημα στο οποίο υποστήριζε ότι παραβιάστηκαν δικαιώματα του, αφού με βάση τα προβλεπόμενα στην Γαλλο-Βρετανική Συμφωνία του 1923, η οποία καθόριζε τα θαλάσσια σύνορα του Λιβάνου, της Συρίας και της Παλαιστίνης τότε, το Ισραήλ οριοθετώντας την ΑΟΖ με την Κύπρο υπέκλεψε από την ΑΟΖ του Λιβάνου, έκταση 860 τετραγωνικών χιλιομέτρων και κατ’ επέκταση τον ορυκτό πλούτο που πιθανόν να βρίσκεται στην έκταση αυτή.
Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι πρόβλημα υπάρχει και ανάμεσα στον Λίβανο και την Κύπρο αφού παρά το γεγονός ότι η συμφωνία οριοθέτησης των ΑΟΖ Κύπρου και Λιβάνου υπεγράφη το 2007 χωρίς να υπάρξει κανένα πρόβλημα, η Βουλή του Λιβάνου αρνείται να κυρώσει την Συμφωνία αυτή.
Η ευκαιρία για την ενασχόληση των Παλαιστινίων με τα θέματα του Δικαίου της Θάλασσας θα δοθεί τον Νοέμβριο του 2012, όταν η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών αναγνώρισε στην Παλαιστίνη το καθεστώς του παρατηρητή στον οργανισμό, γεγονός που έδωσε στους Παλαιστινίους το δικαίωμα να μπορούν να γίνουν μέλη θεσμικών οργάνων του ΟΗΕ και να προσχωρούν σε Συνθήκες που είχαν συναφθεί με πρωτοβουλία του Οργανισμού. Το 2015 η Παλαιστινιακή Αρχή προσυπογράφει και κυρώνει την Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 και με τον τρόπο αυτό αποκτά το δικαίωμα ελέγχου επί των πλουτοπαραγωγικών πηγών που βρίσκονται εντός των θαλασσίων ορίων που αντιστοιχούν στην παλαιστινιακή επικράτεια, ενώ παράλληλα απευθύνει έκκληση προς χώρες και εταιρείες να μην αναλάβουν δραστηριότητες εντός των θαλασσίων συνόρων και της Αποκλειστικής Οικονομικής ζώνης που αντιστοιχεί στην Παλαιστινιακή Επικράτεια χωρίς προηγούμενη έγκριση από τις αρμόδιες Παλαιστινιακές Αρχές, εξηγώντας ότι δραστηριότητες χωρίς την σχετική έγκριση θα συνιστούσαν παραβίαση των δικαιωμάτων του Παλαιστινιακού Λαού και των κυριαρχικών δικαιωμάτων του και παράβαση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου και των αποφάσεων του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης και της Απόφασης 2334.
Το 2016 οι Παλαιστίνιοι θα αρχίσουν συνομιλίες με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση των θαλασσίων συνόρων τους , υπογραμμίζοντας ότι αν τα θαλάσσια σύνορα αγγίζουν την ΑΟΖ της Κύπρου τότε θα άρχιζαν διαπραγματεύσεις και με την Κύπρο για τον καθορισμό των ορίων των θαλασσίων ζωνών τους, ενώ δεν απέκλειαν και σχετικές συζητήσεις με το Ισραήλ για τον ίδιο σκοπό. To 2017 οι Παλαιστινιακές Αρχές θα αποφασίσουν τη σύσταση ειδικής ομάδας η οποία θα ασχολείται με την οριοθέτηση των θαλασσίων συνόρων του μελλοντικού Παλαιστινιακού κράτους.
Με αυτές τις πρωτοβουλίες η Παλαιστινιακή Αρχή στέλνει προς όλες τις κατευθύνσεις το μήνυμα ότι το Παλαιστινιακό κράτος, όταν ιδρυθεί, θα έχει θαλάσσια σύνορα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη με όλα τα δικαιώματα που απορρέουν από την πραγματικότητα αυτή. Και αυτή ίσως είναι μία από τις βασικότερες αιτίες για τις οποίες το Ισραήλ δεν προωθεί συνολική λύση του προβλήματος και πάντως αντιτίθεται στην αρχή των δύο κρατών. Μία προσεκτική ματιά στο χάρτη της περιοχής δείχνει ότι στην περίπτωση ίδρυσης Παλαιστινιακού κράτους θα πρέπει να τροποποιηθούν τα όρια της ΑΟΖ του Ισραήλ και να γίνει νέα οριοθέτηση με βάση και την ΑΟΖ του Παλαιστινιακού κράτους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μία τέτοια εξέλιξη θα μετέβαλλε και τον ενεργειακό χάρτη της περιοχής, αφού κάποια από τα οικόπεδα που τώρα βρίσκονται στην ΑΟΖ του Ισραήλ μάλλον θα βρεθούν στην ΑΟΖ του Παλαιστινιακού κράτους, γεγονός που θα υποχρέωνε το Ισραήλ σε Συνδιαχείριση ή Συνεκμετάλλευση ορισμένων τουλάχιστον από τους ενεργειακούς πόρους που τώρα διαχειρίζεται μόνο του , με τους Παλαιστινίους.
Πίσω βέβαια από τις τελευταίες ενστάσεις για την κατασκευή του αγωγού East Med, μάλλον βρίσκεται και η Τουρκία ( και πιο πίσω η Ρωσία αφού ο Turkish Stream θα μεταφέρει Ρωσικό αέριο) η οποία λόγω του αγωγού Turkish Stream, θεωρεί τον αγωγό East Med ανταγωνιστικό και βέβαια λόγω των πολύ τεταμένων σχέσεων με το Ισραήλ , την Κύπρο και την Ελλάδα δεν βλέπει με καλό μάτι μια τέτοια εξέλιξη που ισχυροποιεί τις τρεις χώρες στον Διεθνή Ενεργειακό Συσχετισμό δυνάμεων. Προφανώς εκμεταλλευόμενη τις καλές σχέσεις με τους Παλαιστινίους από την εποχή του πολέμου στη Γάζα (2008-2009) και την στήριξη που παρείχε στο κίνημα απελευθέρωσης της Γάζας που μάλιστα στοίχισε τη ζωή 8 Τούρκων ( βλ. επεισόδιο Ισραηλινών καταδρομέων στο Τουρκικό πλοίο Mavi Marmara) αλλά και τις επίσης καλές σχέσεις με τον Λίβανο αποσκοπεί μέσω αυτών στην δημιουργία προβλημάτων στην υλοποίηση του έργου του East Med , γεγονός που θα έχει αρνητικές συνέπειες με πολλούς αποδέκτες.
Παράλληλα υπάρχει ο κίνδυνος, λόγω της εξέλιξης αυτής η Ελλάδα και η Κύπρος να βρεθούν στο επίκεντρο της Αραβο-Ισραηλινής αντιπαράθεσης για το παλαιστινιακό, γεγονός που μπορεί να έχει πολλαπλές συνέπειες και για τις δύο χώρες.
Απαιτούνται λοιπόν πολύ προσεκτικοί χειρισμοί προκειμένου να αντιμετωπιστεί με επιτυχία η σοβαρή κατάσταση που τείνει να δημιουργηθεί.
*Ο Γιώργος Δημητρακόπουλος είναι διεθνολόγος, ανήκει στην παλαιότερη εκδοτική οικογένεια που δραστηριοποιείται στον περιφερειακό τύπο.’Εχει διατελέσει σύμβουλος του πρωθυπουργού(1983-1986) σύμβουλος στο υπουργείο εξωτερικών(1986-1989) διευθυντής της εφημερίδας Ελευθερία (1990-1994) ευρωβουλευτής και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ( 1994-2009) σύμβουλος έκδοσης και αρθρογράφος της Ελευθεροτυπίας.
*Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του AllTimeClassic
*Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος.
